SME Chamber

Meta ser nieqfu noholmu

Holm u Fatti
Il-holm ta’ certi nies inixxifni. Nistghageb
kif nies ta’ certu livell u ta’ certa esperjenza jibqghu ilissnu stejjer li
mhumiex ghajr holm u jitkellmu apparentament b’konvinzjoni. Ghax qisu f’dan
il-pajjiz taghna li jekk tghid xi haga, anke l-akbar holma, b’hafna pomposita’ u
tibqa’ tirrepetiha u ssostniha bhala stat ta’ fatt, allura b’daqshekk il-holma
ssir fatt. X’kull wahda! Dwar din il-bicca ta’ l-Unjoni Ewropea u dwar l-istat
ta’ l-ekonomija u l-futur ta’ Malta in-generali qed jinghad kliem li ahjar
insejjahlu holm milli xi haga ohra.


 

Illum fortunatament in-nies mhux
hmir. Ma tantx jimpressjonaw ruhhom mill-paroli fil-vojt u mill-islogans bla
sens. L-aktar li jdejjqu in-fatti huma dawk li bhal pappagall jirrepetu hafna
frazijiet u jirrepetu hafna stejjer li x’hin taghsarhom ma ssibilhom l-ebda
sustanza. Ghax ghalkemm kulhadd ikejjel b’xibru, izda kulhadd jaf li l-manna ma
taqax mis-sema. Li pajjizna hu pajjiz zghir u jrid aktar minn haddiehor milli
haddiehor irid minna. Li dak li ghandna f’pajjizna: riservi, patrimonji,
industrija, kummerc, biedja, sajd, tarznari, skejjel, sptarijiet,
istituzzjonijiet, djar, banek, negozji, lukandi, portijiet, ajruport – hu
x’inhu, ghamilnieh ahna l-Maltin bil-bzulija u l-makkakkerija taghna.

Kull min gie f’pajjizna, gab mieghu, mhux ma gabx, u l-Maltin tghallmu u
mexxew il-quddiem. Izda fl-ahhar mill-ahhar konna dejjem ahna li hadna hsieb
taghna nfusna. Il-klassi politika Maltija, matul is-snin ma nistghux naqbdu u
narmuha, ghax b’mod generali, biex ma noqghodux niddistingwu fost
il-personalitajiet, kienu kapaci li dan n-naqra ta’ pajjiz jibnuh. Ma bnewx ghax
sabu z-zejt jew ghax sabu t-tezori. Bnew ghax habblu rashom, ghax ma fdawx, ghax
gharfu x’kien l-ahjar li jaghmlu fil-mumenti krucjali. Ghax lil hinn mill-genn u
mis-sahna tal-partiggjanizmu, fl-ahhar mill-ahhar dejjem gharfu x’kien l-ahjar
ghal pajjizna. Ghamlu zelqiet mhux m’ghamlux, izda jekk naraw anke l-istorja ta’
dawn l-ahhar mitt sena, naraw kif il-mexxejja politici Maltin imxew sewwa.
Mexxew lill-Maltin mid-dominanza imperjali ghall-ewwel self-government, ghal
holqien ta’ l-iskejjel u l-iskemi ta’ assistenza socjali u ta’ tahrig, lil hinn
mit-tkissir ta’ gwerra mondjali u farkittna. Mexxewna lejn il-holqien ta’
welfare state u possibiltajiet ta’ xoghol godda f’pajjizna bla htiega ta’
emigrazzjoni, lejn il-holqien ta’ valur ekonomiku produttiv f’oqsma li kwazi
kienu mpossibbli ghal pajjiz ckejken bhal taghna bi ftit rizorsi bhal ma
rnexxielna naghmlu fl-industrija u fil-biedja u fit-turizmu. Hloqna produzzjoni
nazzjonali ta’ valur kbir, centri tal-finanzi, free port, banek ta’ kwalita’,
servizzi essenzjali tajbin, portijiet u ajruporti armati sewwa u struttura u
kwalita’ ta’ hajja li ma nistghux immaqdruha meta nqabblu ruhna ma pajjizi li
bhalna huma nieqsa minn hafna rizorsi.

Fuq kollox izda, hrigna
mill-kolonjalizmu bla tixrid ta’ demm. Gibna r-riformi socjali u politici nterni
filwaqt li sahhahna l-istituzzjonijiet demokratici taghna. Hadna postna f’dinja
fejn, ghalkemm fost l-izghar nett, dejjem irnexxielna nsemmghu lehinna
specjalment fuq in-naha t-tajba, favur l-istabbilta’, favur il-paci fid-dinja,
favur in-nuqqas ta’ tensjoni, kontra l-armamenti, favur il-gustizzja, favur
is-sewwa. Hadna fama bhala pajjiz zghir, kapaci, stabbli u hanin. Mhux ftit dan
ghal pajjiz zghir. U dan mhux holm. Dawn huma fatti.

Fejn sejrin
Issa
pero’ qed iwebbluna li qisna f’xifer ta’ presipicju, jew lejliet l-ispluzjoni
ta’ gid u hena li qatt ma rajna bhala. Dan hu holm u kliem esagerat. Jigri
x’jigri f’pajjizna fis-snin li gejjin, ahna mhux ser nisparixxu jew ser
ninbelghu. U jwieghduna kemm iwieghduna, hadd mhu ser jigi f’pajjizna u
jaghmilna sinjuri u kuntenti. L-ghazla verament hija dwar modi differenti ta’
kif ser inkunu kapaci nkomplu nhaddmu l-izviluppi politici, ekonomici, socjali u
kulturali taghna. Dwar x’ghodod ser nuzaw biex nohorgu mill-problemi li ghandna
u kif nistghu nibnu futur ahjar fis-sikurezza u bi kwalita’ ta’ hajja li tibqa’
toghla. Izda zgur li l-ewwel irridu naghzlu l-ahjar mezzi biex insolbu
l-problemi l-kbar li ghandna llum. Problemi kbar li d-dahna kbira ta’ kliem li
hawn bhalissa dwar nidhlu u ma nidhlux fl-Unjoni Ewropea bhal donnu qed jidfen u
jinsa.

U din fil-fatt hi l-ewwel holma li l-poplu Malti jrid johrog
minna. Mhux ghax, bhal ma jsir dejjem, kien hemm is-soltu xiri u xalar ta’ matul
il-festi ta’ l-ahhar tas-sena, nahsbu li kollox sewwa u li l-problemi ghaddew.
Il-problemi, l-aktar dawk ekonomici, mhux talli ma solvewhomx, talli qed ikomplu
jikkargaw u jigravaw. Jien ktibt qabel il-Budget, li aktar ma budget speech
idoqqulu trombi u jonfhuh aktar ikun budget li jintesa malajr. U hekk gara. Ghax
il-Budget li ghadda diga indifen taht l-istatistika ekonomika li hierga.
Statistika li qed turi li kontra t-tbassir tal-Ministru, id-dhul tal-gvern qed
ikompli jnaqqas allavolja id-dipartiment tat-taxxa qed igennen lil kulhadd u qed
jigri wara flus li mhux vera huma taghhom. Tant qed joholqu genn li hafna
negozji u proprjetarji issa qed jaqtghu qalbhom li xi darba ser ikollhom cans
jergghu jibdew ifendu bil-ghaqal u rega f’pajjizna qed jikber n-negozju
tal-ghazzard u tal-ispekulazzjoni. Ghax illum hafna qed jirragunaw li hi iebsa
wisq il-hajja li tmexxi intrapriza, thaddem in-nies u titfarrak bix-xoghol biex
imbaghad igennuk bit-taxxi u bit-talbiet meta jahsbu jew joholmu huma li hemm
il-qliegh. Hafna ghalhekk qed ibieghu jew jaghlqu u jaqilbu ghal negozju ta’
qliegh aktar ta’ malajr u b’anqas tbghatija. Ghalhekk qed imorru ghal negozju
ta’ l-ispekular. Bhal meta tispekola fil-proprjeta’ u fix-xiri u l-bejgh li ma
tantx jidher ghax hu biss ta’ fuq il-karta. Dawn l-affarijiet isiru meta
l-investitur ihoss li s-sitwazzjoni ghal investiment fit-tul, dirett u
produttiv, mhux tajba. Ghalhekk jaghzel il-facli. L-ispekulazzjoni li ftit li
xejn taghti sahha lill-pajjiz izda taghti hafna lil ftit.

Ir-realta’
tal-lum
Din hi realta’ li l-gvern jaqbillu jistenbah ghaliha ghax hi marda li
ser tkompli tgherri dak li hu diga fjakk: l-entuzjazmu ta’ l-imprenditur Malti
li jinvesti, jhaddem u jkabbar. Mhux l-ghazla bejn Shubija jew Partnership
fl-Ewropa li qed jeqirdu l-ekonomija, izda l-attitudni ta’ min hu responsabbli
li tefa lill-pajjiz f’dahna ta’ kliem fieragh meta l-bazi ekonomika ta’ pajjizna
hi marida. Meta l-gvern qed jaghsar u jaghsar biex ifejjaq il-ferita kbira ta’
dejn nazzjonali u ta’ dejn bejn Maltin u Maltin, negozji u negozji, u fuq kollox
it-tragedja ta’ budget deficit li dejjem jikber. Il-qerda gejja ghalihiex
minflok jghin lil min irid jipproduci, jahdem u johloq ix-xoghol, il-gvern aktar
lest biex jonfoh lil min twebbel bil-progetti ta’ l-ispekulzzjoni. Iva, aktar
lesti biex jonfhu l-ispekulazzjoni. Araw il-gurnali u taraw kif l-ispazju mohli
bl-opportunitajiet ghall-ispekulazzjonijiet u kif qisu lill-ispekolaturi qed
jittimbrawhom bhala eroj. Fittxu ha taraw jirnexxielkhomx issibu storja wahda
ta’ xi investitur li jrid verament johloq jew ikattar negozju u johloq ix-xoghol
fit-tul u jzid il-produzzjoni nazzjonali. Min qed jissogra, jivvinta u jinvesti
fil-bzulija mhux veru li qieghed jigi mghejjun.

Tkellmu ma min tridu
mis-setturi ta’ l-industrija, tat-turizmu, tal-biedja u tas-setturi produttivi u
araw issibux ottimizmu. Allura mhux bil-fors li r-revenue tal-gvern jonqos. Jekk
jizdied ikun ifisser anzi li l-gvern ghadu mhux qed jifhem u jkun qed jibqa
jigdem fil-laham il-haj lil min irid jahdem. Jekk, kif qed jigri izda, l-VAT u
l-Income Tax jaghtu anqas, ikun ifisser li l-profitti qed jisparixxu u l-flus
fil-but qed jonqsu u l-bejgh qed jonqos. Ghax kif tista zzid id-dhul mill-income
tax meta l-ekonomija mhux tikber u l-profitti sparixxew? Kif trid izzid mill-VAT
meta n-nies qed tonfoq anqas? U kif ser tnaqqas id-dejn meta tibqa tonfoq aktar
milli ddahhal u l-isbilanc trid taghmel tajjeb ghalih bid-dejn? U kif ser tohloq
opportunitajiet ghal aktar qliegh fil-futur jekk biex ittaffi d-dejn li qed
taghmel illum, tbiegh l-assi li jridu jtuk il-profitt ghada biex taghmel tajjeb
ghat-telf tal-lum? U kif ser issostni l-problemi ta’ l-industrija u tan-nuqqas
tax-xoghol: bil-holm?

Joholmu
Ghax hi holma, holma kbira nobis, dik
li xi hadd qed jghid li l-Unjoni Ewropea ser tifthilna l-opportunitajiet ghal
investiment u x-xoghol. Meta? Ghada? Is-sena d-diehla? Lil min? Lit-tarzna?
Lill-bdiewa? Lil manifattura? Lill-kummercjanti? Lil-lukandi? Lil min? Fejnhom
il-fatti? Fejnhom il-figuri? Jekk il-gvern jibqa jimla ras in-nies bil-holm
nibqghu nezlin. Ninzlu dejjem iktar l-isfel, fin-nizla tar-rovina. Ghax mhux
vera li l-ekonomija qed tissahhah. Mhux vera li nvestituri u mprendituri Maltin
ghandhom opportunitajiet ahjar li ser isibuhom ghada. Mhux vera li l-finanzi
tal-gvern qed jitrangaw. Mhux vera li qed jinstabu opportunitajiet godda ta’
xoghol produttiv. Mhux vera qed jizdiedu l-proffitti, li huma l-akbar garanzija
ghal aktar investiment fil-futur.

Allura jfisser li qedghin f’xifer
precipizju? Allura jfisser li bl-Unjoni Ewropea nindifnu? Le mhux vera. Li hu
vera hu li la Shubija fl-Unjoni Ewropea u lanqas xi forma ta’ Partnership ma’
l-Unjoni Ewropea m’huma wahidhom ser isolvulna l-problemi ta’ pajjizna. Hi
holma, u holma kbira, li nitwebblu li r-relazzjoni taghna ma’ l-Ewropa hi
l-qofol tas-soluzzjoni.

Il-qofol hu ahna. Ahna l-Maltin irridu nieqfu
noholmu u rridu nibdew nerfghu salibna bis-serjeta’. Is-Shubija jew
il-Partnership joffru ghodod differenti li jghinuna aktar jew anqas biex insolvu
l-problemi taghna. Tajjeb hafna li naghmlu l-ghazla t-tajba u li din l-ghazla
naghmluha malajr. Jalla ma nkomplux nithawwdu aktar u ma nikkumplikawx hajjitna
aktar.

Imma l-ghada tar-Referendum, l-ghada ta’ l-Elezzjoni, il-problemi
ser jibqghu hemm u ser ikunu akbar.

Ma rridx inkun f’qoxort il-Prim
Ministru dak inhar.

 

What we can do for you

EMPLOYMENT & CONSUMER LAW

INDIVIDUAL ASSISTANCE

PRIORITY ACCESS

LOCAL ISSUES & LEGISLATION

NETWORKING EVENTS

LEGAL ADVICE

EU FUNDS AND SCHEMES

INFORMATION SESSIONS, MASTERCLASSES AND CONFERENCES

BECOME A MEMBER

The Malta Chamber of SMEs represents over 7,000 members from over 90 different sectors which in their majority are either small or medium sized companies, and such issues like the one we're experiencing right now, it's important to be united. Malta Chamber of SMEs offers a number of different services tailored to its members' individual requirements' and necessities. These range from general services offered to all members to more individual & bespoke services catered for specific requirements.

A membership with Malta Chamber of SMEs will guarantee that you are constantly updated and informed with different opportunities which will directly benefit your business and help you grow. It also entails you to a number of services which in their majority are free of charge and offered exclusively to its members (in their majority all free of charge).