SME Chamber

Is-Sidien Inkwetati

Katina Wahda
Dan l-ahhar qamet kontroversja gmielha dwar
il-proposti li nghataw pubblicita` u li originaw mill-ghaqdiet ta` min ihaddem.
Tajjeb forsi li nharsu lejn il-qafas li dwarhom tkellmu dawk li jirraprezentaw
lis-sidien.

 


L-employers l-ewwelnett ghamluha cara li hadd mill-ghaqdiet
ufficjali li jirrapprezentaw lis-sidien mhu kontra li ‘l haddiema jitkattrulhom
il-kundizzjonijiet tax-xoghol u l-istandard of living taghhom u dan bhala
process kontinwu. Il-bicca l-kbira tal-intraprizi Maltin iridu lkoll mis-suq
lokali u zgur li ma jistghux jimmaginaw illi jkollhom anqas flus fil-but jew
anqas ambizzjonijiet jew anqas hajra li jghollu l-istandard of living taghhom.
L-ekonomija hi katina. Is-sid irid jirsisti u jrid jkun kompettitiv, inkella ma
jimxix. Izda l-haddiem irid imexxi x-xoghol u eventwalment hu l-individwu li
jrid isostni l-ekonomija. Jekk dan ic-cirku ma jahdimx, ekonomija moderna
tistghagna. Dan li jfisser ekonomija tas-suq – rota li trid tibqa` ddur bla hadd
ma jzommha – produzzjoni – qliegh ta` flus – bejgh – xiri – infiq – tfaddil –
investiment – produzzjoni, u nergghu bl-istess ciklu.

Stharrig

L-ahhar stharrig li sar mill-European Foundation fuq il-kundizzjonijiet
tax-xoghol fil-pajjizi kandidati ghas-shubija fl-Unjoni Ewropea wera li
l-kundizzjonijiet tal-haddiem Malti huma ahjar minn dawk tal-pajjizi applikanti
l-ohra. Hafna minn dawn il-pajjizi hargu minn sistemi kommunisti fejn suppost
il-haddiem kien jigi l-ewwel. F’Malta min ihaddem u t-Trade Unions ghandhom
ihossuhom sodisfatti li, bin-nuqqasijiet kollha u l-limitazzjonijiet kollha
taghna, pajjizna ghandu biex ikun sodisfatt. Min ihaddem jirraguna li l-qofol
ta` aktar progress hija l-produttivita` tal-Maltin.

Il-Ligi l-Gdida
tax-Xoghol
L-aktar li ssemmiet din il-ligi hi ghal fatt li l-Unions qed
ihossuhom tnaqqsilhom id-dritt li jezercitaw il-waqfien mix-xoghol tal-haddiema
meta dawn ikunu qed isegwu kwistjoni li tolqot l-ghixien jew il-kundizzjonijiet
tax-xoghol taghhom. Il-Unions qed isostnu li dak li qed isir f’Malta mhux
konformi ma dak li huwa accettat mill-Organizazzjoni Dinjija tax-Xoghol
l-ILO.

Mill-banda l-ohra, min ihaddem aktar qed ihares lejn it-tieni
parti tal-ligi. Il-ligi l-gdida tghaqqad flimkien dik li qabel kienet il-Ligi
dwar ir-Relazzjonijiet Industrijali ma` dik li kienet il-Ligi li tirregola
l-Kundizzjonijet tax-Xoghol. Min ihaddem qed isostni li l-Ligi li tirregola
l-Kundizzjonijiet tax-Xoghol qed tghabbi wisq pizijiet ohra fuq min ihaddem u li
setghu gew evitati. Il-GRTU, li ghal fini tal-Ligi, kif inhi u kif ser tibqa`,
ma tistax hlief tirregistra bhala ghaqda tas-sidien, issostni li n-negozji
z-zghar qed jigu trattati daqs il-kbar u ghalhekk tghid li l-Ligi tax-Xoghol
il-Gdida hija ahbar hazina ghall-intraprizi z-zghar Maltin.

Il-GRTU u
l-Ligi l-Gdida tax-Xoghol
Il-GRTU ssostni li meta l-ligi titfa fl-istess
keffa lil ST Microelectronics u lill-hanut zghir li fih jahdmu r-ragel, martu u
bintu, mhix qed tkun gusta. Pajjizi ohra jiddistingwu b’mod car bejn intrapriza
tal-familja, jew entrapriza zghira, u l-intrapriza l-kbira fejn hemm numru ta`
haddiema suggetti ghal ftehim kollettiv. It-Taljani ghadhom kemm qablu li l-ligi
tax-xoghol tibqa` tezenta lill-intraprizi z-zghar. Dan fid-dawl ukoll
tac-Charter Ewropew tal-Intraprizi z-Zghar.

Izda mhux f’Malta. Il-GRTU
ssostni li l-Ministru Gonzi injora ghal kollox il-proposti tal-GRTU qisu
l-Kabinett li minnnu jaghmel parti hu mhux l-istess wiehed li rattifika
d-dikjarazzjoni ta` l-Unjoni Ewropea ta` Feiera (2000) u dik ta` Maribor (2002)
dwar in-negozji z-zghar. Dwar dan, il-GRTU, diga qed taghmel lobbying fi
Brussell biex dak li ntrabat mieghu l-Gvern Malti, jwettqu u mhux jiffirma haga
u jaghmel ohra.

Il-Proposti tas-Sidien
Il-pakkett tal-proposti li
mieghu qablu l-ghaqdiet kollha li jirraprezentaw lis-sidien, kbar u zghar u minn
kull settur, mhux xi babaw. Wiehed jifhem li l-Unions harsu lejn x’uhud minn
dawn il-proposti bl-ikrah, izda ohrajn m’humiex ta` barra minn hawn. Forsi kien
jaghmel aktar sens li kieku s-sidien u t-trade unions resqu ghand il-Gvern
b’talba komuni biex filwaqt li jdahhal ir-riformi, johloq ukoll il-fondi u
l-kotroproposti biex l-intrapriza ma titghabbiex b’pizijiet zejda li johonquha.
F’pajjizna sfortunatament izda hekk ghadna, immorru ghas-superlattiv, fejn
nistghu nghidu ma joghgobnix, nghidu, disastru. Flimkien, fi front wiehed naslu
aktar biex insalvaw l-intraprizi Maltin. Bil-konfront ma zgur

Naraw ftit
x’inhu jinghad.

Occupational Health & Safety
Min ihaddem jaqbel li
l-istandards tas-sahha u s-sigurta` fuq il-post tax-xoghol ghandhom joghlew. Li
ma jaqblux fuqu hu dwar min ser ihallas il-prezz. Min ihaddem, ma jridx li
jhallas kollox hu. Is-sidien ighidu li hafna milli qed jigi propost m’hemmx
bzonnnu u m’ghandniex f’pajjizna nikkupjaw dak kollu li jghodd ghal barra fejn
ic-cirkustanzi huma ferm differenti.

Min ihaddem isostni wkoll li certi
spejjez ikunu koperti meta intrapriza tista` tifrex il-kont fuq firxa wiesgha
ta` klijenti. Izda f’Malta, f’hafna cirkostanzi, s-suq hu ckejken wisq u n-nefqa
qed tkun proporzjonalment ghola milli hi fuq intrapriza barra minn Malta fejn
is-suq hu ikbar. Ir-risposta li min ma jiflahx ghaz-zieda fl-ispejjez ghandu
jaghlaq jew jaqbad linja ohra, mhix gusta la mas-sid ta` l-intrapriza li jkun
investa flusu, li f’hafna kazi jkun l-uniku xoghol li l-familja tieghu dejjem
ghamlu. Mhux facli li jaqbad u jaghlaq u jiftah xi negozju iehor, u lanqas mhi
gusta mal-haddiema ta` l-intrapriza. Mhux facli ghall-haddiema, li f’hafna kazi
jkun ilhom jahdmu ma` sidhom is-snin u jkun ukoll l-uniku xoghol li jafu
jaghmlu, meta l-intrapriza taghhom tigi mgieghla taghlaq, li jsibu xoghol iehor,
l-aktar meta jkunu haddiema ta` certa eta`. Wiehed ghalhekk jaghmel zball li
dwar jghaggel u jasal malajr ghal konkluzjoni dwar is-sahha u
s-sigurta’.

Jien rajt hafna postijiet tax-xoghol fejn l-affarijiet vera
mhux qeghdin sewwa. Izda bi ftit ghajnuna dawn ikunu jistghu jitrangaw, minghajr
ma jsiru l-investimenti godda li hafna drabi jkunu mposti milll-esperti, inkella
l-intrapriza tigi mgieghlha taghlaq. Jien dejjem insostni li min jifhem kemm hu
difficli li tohloq post tax-xoghol f’pajjizna m’ghandu qatt igieghel li jintilef
anke post wiehed tax-xoghol.

Riforma fis-sigurta’ socjali
Min ihaddem
jitkellem wkoll dwar ir-riformi fis-sigurta’ socjali li issa ilna nitkellmu
dwarhom snin, izda li qatt ma sar xejn fuqhom. Waqt li mhu qed isir xejn,
id-differenza bejn dak li jdahhal il-Gvern biex ikopri is-servizzi socjali u
l-programmi tas-sigurta’ socjali u skemijiet ohra, u dak li johrog bhala
hlasijiet, qieghed dejjem jikber. Il-ligi l-gdida tax-xoghol mhux talli ma
tissugerixxi xejn kif din id-differenza tinghalaq, talli qed tkompli twessa`
il-ferita.

Kontro-Proposti
L-ghaqdiet ta’ min ihaddem ghamlu numru
ta` proposti kif in-nefqa li ser igorru s-sidien b’rizultat tal-Ligi l-Gdida
tax-Xoghol tonqos. Is-sidien jitkellmu dwar il-kwistjoni tal-festi pubblici li
jaqghu fil-weekends. Min ihaddem isostni li Malta tinsab fl-ghola livell
fl-Ewropea, bi 38 gurnata btala, li jigbru fihom il-btajjel pubblici u
l-l-granet l-ohra intitolati ghalihom il-haddiema skond il-ligi. L-unika pajjiz
li jgawdi l-istess numru ta’ btajjel huwa l-Awstrija. Madanakollu, meta wiehed
iqabbel iz-zewg pajjizi, zgur li Malta mhix sinjura daqs l-Awstrija. L-Olandizi
ghandhom biss 28 gurnata. L-istess l-Inglizi. L-Irlanda ghandha 29 gurnata ,
il-Belgju 30, u ahna 38 jum.

Meta Jittiehed il-Leave
Min ihaddem
joggezzjona li meta wiehed jiehu zmien fit-tul barra mix-xoghol, bhal fi
kwistjonijiet ta’ studju, paternita’ jew maternita’, mard fit-tul u cirkostanzi
bhal dawn, il-leave intitolat bil-ligi m’ghandux jibqa` fis-sehh. Min ihaddem
isostni li l-leave hu biex wiehed jaqta` mir-rutina tax-xoghol u mhux biex izid
mal-granet li jkun barra mix-xoghol. Dawn problemi jkissru lill-intraprizi,
aktar u aktar, dawk zghar. Ghax meta haddiem ikun wiehed minn elf, il-post
tax-xoghol ma tantx ihossu, izda meta haddiem ikun wiehed minn tnejn jew tlieta,
l-intrapriza tissallab. Ghalhekk wiehed ried jara l-proposti xi jfissru u mhux
issir generalizazzjoni b’daqqa ta` pinna.

Pizijiet Fuq
l-Intraprizi
Port u Trasport: Min ihaddem isostni li l-Gvern kellu jkejjel
il-piz li qed jaghbbu fuq l-intraprizi u jaghmel tajjeb ghal dawn l-ispejjez
zejjieda billi jintroduci wkoll riformi ohra li ghandhom l-intraprizi. Fost
il-pizijiet li jkiddu l-intraprizi hemm dawn; fil-kaz tan-negozji li jesportaw
din in-inefqa jehluha darbtejn; meta jimpurtaw l-materja prima u meta
jesportawha.

Dawl u Ilma: Il-kontijiet ta` l-intraprizi Maltin huma
esagerati hdejn dawk ta’ kompetituri barranin.

It-Taxxi: Il-piz tat-taxxi
fuq l-intraprizi u d-domandi kontinwi mill-awtoritajiet tat-taxxi ghal hlasijiet
minn quddiem issa saru enormi. L-istatistka turi li l-piz fuq is-sidien qieghed
dejjem joghla u dan meta l-profitti, settur b’settur, dejjem nezlin. Sar sew li
l-evazjoni bdiet tigi miggielda ghax ma kienx sewwa li min ihallas u min jevadi.
Pero r-rati gholjin li kellna qabel kienu hekk ghax il-Gvern kien jikkalkula li
mhux ser idahhal kollox. Issa li l-compliance hu ta` livell gholi hafna,
it-taxxi fuq l-intrapriza ghandhom jitnaqqsu.

Sidien
Imdejqa
Is-Sidien illum ihossu li l-Gvern mhux qed jaghti kashom.
Decizjonijiet ma jittiehdux u t-talbiet taghhom huma injorati. Pajjiz li ghandu
l-ekonomija tieghu ghan-nizla ma jistax ikollu sidien ta` l-intraprizi mghaffgin
u mdejqin. Il-prezz ta` dan ser inhallsuh ilkoll jekk min jikmanda ma
jistenbahx.

What we can do for you

EMPLOYMENT & CONSUMER LAW

INDIVIDUAL ASSISTANCE

PRIORITY ACCESS

LOCAL ISSUES & LEGISLATION

NETWORKING EVENTS

LEGAL ADVICE

EU FUNDS AND SCHEMES

INFORMATION SESSIONS, MASTERCLASSES AND CONFERENCES

BECOME A MEMBER

The Malta Chamber of SMEs represents over 7,000 members from over 90 different sectors which in their majority are either small or medium sized companies, and such issues like the one we're experiencing right now, it's important to be united. Malta Chamber of SMEs offers a number of different services tailored to its members' individual requirements' and necessities. These range from general services offered to all members to more individual & bespoke services catered for specific requirements.

A membership with Malta Chamber of SMEs will guarantee that you are constantly updated and informed with different opportunities which will directly benefit your business and help you grow. It also entails you to a number of services which in their majority are free of charge and offered exclusively to its members (in their majority all free of charge).